środa, 12 grudnia 2012

Hydrogram odpływu rzeki Kani w roku hydrologicznym 2012

Poniżej zamieszczam uogólniony, prawdopodobny hydrogram roczny odpływu rzeki Kani w profilu ujściowym do Kościańskiego Kanału Obry, za rok hydrologiczny 2012 na tle średniego hydrogramu z wielolecia 1951-2010 uzyskanego na drodze analizy przepływów ze stacji wodowskazowych:
- Raszewy na rzece Lutyni,
- Rydzyna na rzece Rów Polski,
- Korzeńsko na rzece Orla.


Hydrogram w okresie lata hydrologiczne cechują się dość wyrównanym przebiegiem w związku z zamknięciem zastawek w korycie Kani, oraz podpiętrzeniem wody w korycie recypienta, a więc Kościańskiego Kanału Obry. W drugiej połowie roku, w odcinku ujściowym Kani woda płynie bardzo wolno. Jednocześnie rejestruje się wysoki stan wody i głębokości przekraczające 1 metr, podczas gdy takich wartości nie obserwuje się nawet podczas przeciętnego wezbrania roztopowego czy roztopowo-opadowego. W normalnych warunkach nachylenie zwierciadła wody w Kani w odcinku ujściowym jest bardzo duże, rzędu 2-3 promili, a podczas spiętrzenia - 0,5 promila.
Podczas hydrologicznego lata , systemem zastawek, reguluje się odpływ z Kani tak, by opóźnić drenaż zlewni. Z reguły zachowuje się jedynie przepływ nienaruszalny, który wraz ze zrzutem ścieków z oczyszczalni w Gostyniu daje około 0,1 m3/s.

Średni roczny odpływ ze zlewni wyniósł więc około 0,21 m3/s, tj. około 60% wartości średniej wieloletniej, ale oczywiście średniej nie uwzględniającej oddziaływania systemu zastawek w dorzeczu Kani oraz jazów w korycie Kościańskiego Kanału Obry. Gdyby go wziąć pod uwagę, to mówilibyśmy o około 70%. Przepływ quasinaturalny zachowany jest natomiast powyżej ujścia Brzezinki do Kani. Poniżej bowiem znajdują się jeszcze punkty zrzutu ścieków z cukrowni w Gostyniu.

Poza przepływem naturalnym, w Kani notowany jest przepływ antropogeniczny związany z działaniem cukrowni (w okresie kampanii cukrowniczej - przeważnie wrzesień - grudzień) oraz oczyszczalni ścieków odprowadzającej do koryta Kani średnio 0,06-0,07 m3/s ścieków. W sumie w okresie lata hydrologicznego, udział ścieków przekracza nawet o 100% natężenie przepływu naturalnego.

Na koniec kilka słów o Brzezince, której poświęcę oddzielny post. Otóż dopływ odpowiada za istotną część odpływu całkowitego ze zlewni, szczególnie podczas wezbrań. Wynika to z ukształtowania terenu zlewni Brzezinki oraz obecności miasta w jej dolnej części. Generalnie, największe znaczenie z punktu widzenia wielkości wezbrań opadowych i roztopowych dla przepływu w Kani ma Brzezinka oraz dopływ wody kanalizacją deszczową z miasta Gostyń. Majowa kulminacja wezbrania rzędu 4 m3/s w profilu km 3+460 w Kani, w połowie pochodziła z Brzezinki, a w kilkunastu procentach z kanalizacji deszczowej. Oczywiście to był w pewnym sensie przypadek szczególny, bowiem strefa opadów przemieszczała się wzdłuż zlewni Brzezinki powodując gwałtowny wzrost stanu wody. Niemniej pamiętać trzeba, że Brzezinka zachowuje się jak potok górski, właśnie podczas gwałtownych opadów deszczu.